ایذه را می‌توانیم به‌عنوان سرزمینی که شبیه خصوصیات تاریخی و جاذبه‌های طبیعی آن را در هیچ کجای کشور پیدا نخواهید کرد معرفی کنیم. شهرستان ایذه به مرکزیت شهر ایذه در استان خوزستان یکی از شهرستان‌های جنوبی ایران است که به‌واسطه زیبایی‌های طبیعی بی‌نظیرش در طول تاریخ همیشه زیر ذره‌بین حکومت‌های مختلف بوده است. شهرستان ایذه با مساحت ۴۰۳۵ کیلومتر مربع در شمال شرقی استان خوزستان قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به استان چهارمحال‌و‌بختیاری و از شمال غرب به شهرستان مسجد سلیمان محدود است. قدمت باستانی شهر ایذه سبب شده است که آثار تاریخی بسیاری در شهر وجود داشته باشد. نقش برجسته شاهسوار از دوره عیلام قدیم به جا مانده که آثار بسیاری را در خود جای داده است. موضوع این نقش برجسته بارعام دادن یکی از شاهان است. نقش برجسته خونگ اژدر که به خونگ نوروزی نیز شهرت دارد یکی دیگر از آثار معروف شهر ایذه است.

کول فرح

از دوره عیلام نو نیز سنگ‌نگاره کول فرح بر جای مانده است که در ۷ کیلومتری شمال شرق ایذه قرار دارد. در این مکان کتیبه‌هایی به خط میخی وجود دارند که در کنار نقش برجسته‌هایی که مربوط به مراسمات مهمانی و مذهبی هستند، قرار گرفته‌اند. همچنین اشکفت سلمان در جنوب غرب ایذه دارای چهار نقش برجسته است که مربوط به خاندان‌های سلطنتی است. نقش برجسته کول فرح با  قدمت چند هزار ساله در 3 کیلومتری شهر ایذه قرار گرفته است و  با نام کتیبه های سنگی کول فر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این سنگ نگاره ها در تنگه ای  در 7 کیلومتری شمال شرقی ایذه با 6 نقش برجسته متعلق به دوره ایلامیان است. با توجه به گورها ، کانال های آب ، بقایای ساختمانی و نقطه دیدبانی میتوان گفت که این محل عبادتگاه بوده است.

اشکفت سلمان

اشکفت سلمان در 3 کیلومتری جنوب غربی ایذه قراردارد. غار اشکفت سلمان ایذه مهمترین نیایشگاه هخامنشیان بوده که در شهر ایذه در استان خوزستان قرار دارد. خط نوشته هایی میخی مربوط به دوره ایلام نو در این غارها کشف شده است؛ اشکفت سلیمان در جنوب ایذه قرار دارد و شامل نقش های برجسته ای از دوره ایلامیان و بقایای یک ساختمان متعلق به اتابکان نیز می شود. غار اشکفت سلمان ایذه پرستشگاه تریشا که از خدایان ایلامی ها نیز بوده است. در منطقه ی شهر ایذه در خوزستان به غیر از سنگ نوشته ها، درون این غار چشمه های معدنی را هم در دل کوه های منطقه مشاهده خواهید کرد.

پل تاریخی شالو

 جاذبه ای که بعد از غار اشکفت سلیمان ایذه می توانید در این شهر از آن بازدید کنید پل تاریخی شالو است که از جمله آقار قدیمی این شهرستان به شمار می رود. در قدیم این پل چوبی و تلفیقی از چوب و طناب بود. بعدها با استفاده از کابل دو سر پل را به هم وصل کردند.

دشت سوسن

دشت سوسن نیز به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی ایذه در 35 کیلومتری شمال غربی این شهرستان قرار گرفته، این دشت یکی از گذرگاه های رودخانه کارون می باشد. در هنگام سفر به ایذه بازدید از آبشار توف اسپید را به هیچ وجه فراموش نکنید، منطقه ای با دو آبشار بزرگ که در منطقه حفاظت شده (شالو و مونگشت) قرار دارند.

تالاب میانگران

اگر اهل طبیعت و به ویژه عاشق تالاب ها و زندگی همیشه در جریان در دل آن ها می باشید، حتما سری به تالاب “میانگران” در فاصله 2 كیلومتری شهر “ایذه” بزنید. تالابی كه در خود دنیایی از گونه های آبی، پرندگان، و گیاهان را جای داده است. البته نام بردن تمام نقاط دیدنی و جاذبه های شهرستان “ایذه” كاری بسیار دشوار و نیازمند مقاله های بیشتری می باشد. بی شك با سفر به این منطقه می توانید زیبایی های بسیاری را به چشم ببینید كه درك این زیبایی ها با مطالعه و دیدن تصاویر آن ها بسیار سخت تر از قرار گرفتن در دل آن ها می باشد.

قلعه تل 

اگر از شهر “ایذه” به سمت شهر “باغ ملك” حركت كنیم می توانیم در میانه راه قلعه ای زیبا و كم نظیر را ببینیم. قلعه ای كه بیش از 2 قرن پیش توسط “محمد تقی خان بختیاری” در این منطقه ساخته شده است. قلعه ای نظامی كه با تلفیق آجر و خشت با برج ها و بارانداز های بسیار در میان دشتی حاصلخیز ساخته شده است.

باجول

باجول  منطقه خوش آب و هوایی است در جنوب و 39 کیلومتری شهر ایذه واقع در استان چهارفصل خوزستان که در ادوار گذشته به دلیل ساخته شدن بند در مسیر رودخانه، بخش‌هایی از آن منطقه به زیر آب رفته است. منطقه باجول یکی از مناطق گردشگری ایذه است که پس از آبگیری دریاچه سد کارون ۳ و مشرف شدن به دامنه کوه منگشت و دریاچه سد، این منطقه به یک قطب گردشگری تبدیل شده است.

کتیبه خونگ اژدر

این نقش برجسته‌ مراسم تنفیذ قدرت به حاکم از سوی مهرداد، پادشاه اشکانیان را نمایش می‌دهد. این تصویر تنها اثر یافت شده از حضور یک پادشاه اشکانی محسوب می‌شود. متاسفانه با بی‌توجهی در طول سالیان زیاد نقش مهرداد اشکانی تقریبا در حال محو شدن و رفتن به سوی نابودی است.

شیرهای سنگی

شیرهای سنگی در شمال خوزستان و شهر ایذه از آثار باستانی جالب توجه دیگر در این منطقه محسوب می‌شود. شیرها که نمادی از دلاوری و شجاعت هستند توسط سنگ‌تراشان ماهر تراشیده شدند. این شیرها معمولا در گورستان و بر روی مقبره‌ی بزرگان هر ایل و طایفه قرار می‌گرفت. مردم هر طایفه به این صورت احترام خودشان را به این مردگان نشان می‌دادند. بعضی از این شیرها به‌گونه‌ای تراشیده شده‌اند که در حال مراقبت از مرده داخل قبر به‌نظر می‌رسند.

تالاب بندون

تالاب بندون از جاذبه های گردشگری ایذه در نزدیکی سنگ نگاره کول فرح و نقش برجسته خونگ اژدر می باشد، ایذه یکی از شهرستان های کوچک خوزستان است که علاوه بر جاذبه های تاریخی از طبیعت زیبایی برخوردار است. تالاب بندون در ۳ کیلومتری ایذه نزدیک به آرامستان تاریخی شهسوار در روستای کهباد قرار گرفته است. تا چند سال قبل کمبود باران سبب خشک شدن این تالاب شده بود اما در فروردین ماه ۱۳۹۸ با توجه به اینکه سیل و بارندگی سبب مشکلاتی در خوزستان شد اما این مزیت را برای تالابی مانند بندون داشت که مانند قبل بسیار پر آب شد. این تالاب حالا زیستگاه گونه های زیبایی از پرندگان است و به راحتی از کنار جاده قابل دسترسی می باشد. اگر کمی به بالای آرامستان شهسوار بروید منظره بسیار زیبایی را از این تالاب خواهید دید. علاوه بر گونه های مختلف پرندگان گیاهان مختلفی نیز به برکت پر آبی این تالاب رشد کرده اند که آن را به جاذبه ای دیدنی برای ایذه تبدیل کرده اند.

دهکده زراس

دهکده زراس در 40 کیلومتری ایذه تنها یک چشمه از طبیعت بی‌نظیر خوزستان است تا به ما ثابت کند که این استان فقط سرزمین گرما و هوای شرجی و نخل‌های سر‌به‌فلک کشیده نیست. زراس با 206 هکتار مساحت در 35 کیلومتری جنوب سد کارون 3  قرار گرفته و از زیباترین جاهای دیدنی ایذه محسوب می‌شود. منطقه زراس از جاهای دیدنی استان خوزستان به شمار می‌رود و در ۲۵۰ کیلومتری شمال شرقی اهواز، ۱۴ کیلومتری جنوب شهر دهدز و ۳۹ کیلومتری سد کارون ۳ قرار دارد. با ۲۰۶ هکتار مساحت، این منطقه از شمال به ارتفاعات کوه گل و جاده ایذه-شهرکرد و از جنوب و غرب به حوزه آبریز سد کارون ۳ و روستای درب غریبی و از شرق به روستای زراس محدود می‌شود. در این منطقه بکر و دیدنی که واقعا دل کندن از آن کار دشواری است می‌توانید صبح‌ها با صدای وزش نسیم ملایمی که بوی چمن و سبزه‌های معطر اطراف را با خود به همراه آورده از خواب بیدار شوید و با پای برهنه روی چمن‌های دشت قدم بزنید و  به دنبال چشمه‌های پنهان شده در گوشه و کنار دهکده باشید.

اینجا صبح با عطر سبزه‌ها و نسیم آرامش آغاز می‌شود و آفتاب نرم‌نرمک از پشت ارتفاعات خودش را پهن می‌کند روی دشت‌ها. قدم می‌گذاری بر مخملی‌ترین چمن‌ها و پر می‌شود مشامت از عطر گل‌‌ها، دیده‌ات از مناظر دل‌انگیز زاگرس، دلت از صدای دل‌نشین چشمه‌سارها و نغمه خوش پرندگان. اینجا زراس است؛ بهشتی در دل خوزستان.

جاذبه های دهکده زراس

سد کارون : یکی از جاذبه های منطقه ، سد کارون 3 است ، این سد مشرف به دهکده است و چشم انداز و زیبایی دلنشینی ایجاد کرده است. 

آبشار شیوند : آبشار شیوند یکی از جذاب ترین آبشار های ایذه است که روبروی دهکده قرار دارد و منظره طبیعی کم نظیری بوجود آورده است.

بلوط های بلند : منطقه بلوط های بند در 22 کیلومتری دهکده هم جزو جاذبه های طبیعی دهکده محسوب می شود. 

کوه های بلند منگشت با طبیعت برف گیر که روی دامنه هایش جنگل های بکر روییده . 

جنگل های بکر منطقه تاراز ، گلزارهای زیبا ، دشت سوسن و تورک ، باغ های پر از میوه و زمین های کشاورزی نیز بسیار دیدنی هستند. 

آثار تاریخی دهکده زراس

علاوه بر جاذبه های طبیعی منطقه میتوانید از جاذبه های تاریخی و مذهبی هم دیدن کنید از جمله :

ارگ اتابکی : طاق طویله  یا ارگ اتابکی که مربوط به دوره ایلخانی و تیموریان در شهر باستانی ایذه است که در خیابان محمد رسول الله قرار گرفته است و به عنون یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این ارگ معماری داخلی پیچیده ای دارد که در دوره اتابکان لر در قرن 7 – 8 هجری قمری ساخته شده است.

قلعه کژدم :  قلعه کژدم در نزدکی آبادی خنگ اژدر در اوایل دوران تاریخی بعد از اسلام ساخته شده است و در سال 1387 به عنوان آثار ملی ایران ثبت گردیده است.

سایر امکانات رفاهی دهکده زراس عبارتند از :

در این منطقه آنتن دهی موبایل در دسترس است. 

رستوران 

جت اسکی

تفریحات آبی 

قایق سواری

اسلکه تفریحی

پیست اسب سواری

محل مخصوص دوچرخه سواری